TOPLARDAMAR HASTALIKLARI
Toplardamarlar (venler) kalbe doğru kirli kanı taşıyan damarlardır. Venöz sistemle gelen kirli kan önce kalbin sağ kısmına oradan da akciğere gider. Akciğerde oksijenlendikten sonra sol sisteme geçer.
Venöz Sistem Hastalıkları
- Kronik Venöz Yetmezlik, Varis
- Derin Ven Trombozu (DVT)
- Posttrombotik Sendrom
- Pulmoner Emboli
Venöz sistemde kanın akış yönü uç kısımdan kalbe doğrudur. Akış sırasında toplardamarlarda bulunan kapakçıklar kanın geriye kaçışını engeller. Kapakçıklarda fonksiyon bozukluğu olduğunda kan geri kaçar ve kapakçığın altındaki damarlarda basınç artışına sebep olur. Toplardamarlardaki bu basınç artışı damarda şekil bozukluğu ve ödeme sebep olur.
Kanın toplardamarlardan kalbe doğru akışında bozulma sonucu geriye kaçak olması venöz yetmezlik olarak tanımlanır. Yüzeysel toplardamarlardaki bu şekil bozukluğuna, kıvrımlaşma, uzama ve genişlemeye varis denir. Erişkin nüfusun %5-30’unda görülür.
Kronik venöz yetmezlik sonucunda oluşan varisler ciddi kozmetik sorun ile birlikte yaşam kalitesinide bozan bir hastalıktır. Günümüzde bir çok alternatif yaklaşımla tedavisi mümkündür. Bunlar skleroterapi, endovenöz lazer, radyofrekans ablasyon ve açık cerrahi yöntemleridir.
Varis için Risk Faktörleri
Genetik, hamilelik, yaşlanma, uzun süreli ayakta durma, konnektif doku gevşekliği, hareketsizlik, aşırı kilo, yüksek topuklu ayakkabı giyme, sıkı kıyafetler, tromboz, kadın olma ve yanlış beslenme alışkanlıkları
Hastanın Şikayetleri
Özellikle akşama doğru artan bacaklarda ağrı, kramp, bacaklarda huzursuzluk, ödem, kaşıntı, deride renk değişikliği
Tanı Yöntemleri
Fizik muayene ve doppler ultrasonografi ile tanı konulur.
Tedavi
- Venoaktif ilaçlar
- Kompresyon – Varis Çorabı
- Cerrahi Tedavi (Stripping, Ligasyon)
- Damar içi ablasyon (Lazer veya Radyofrekans)
- Skleroterapi
Derin Ven Torombozu (DVT)
Toplardamarların hastalıklarından olan DVT zamanında tanı konulup uygun tedavi edilmez ise ölümcül olabilecek bir hastalıktır.
Derin toplardamarlarda pıhtı oluşmasına derin ven trombozu denir. Çoğunlukla genetik olarak pıhtılaşmaya yatkınlık vardır. Bununla birlikte cerrahi girişim, uzun süre hareketsizlik, doğum kontrol ilaçlarının kullanımı riski arttıran faktörlerdir.
DVT acil tedavi gerektirir. Tedavi edilmesi ise burada oluşan pıhtı damar duvarından ayrılıp kalbe, oradan da akciğere gider ve akciğer damarlarında tıkanmaya sebep olur. Pulmoner emboli olarak tanımlanır. Pulmoner embolide damarın büyüklüğüne bağlı solunum sıkıntısı, yan ağrısı, öksürük veya ödem ile sonuçlanabilir.
Hasta Yakınması
Bacaklarda ani başlayan ağrı ve ödemdir.
Tedavi
- Kan sulandırıcı ilaçlar
- Farmakomekanik kateter tedavisi
- Trombolitik tedavi
