KAROTİS ARTER HASTALIKLARI
Beyne giden anadamar hastalıklardır. Şahdamar (karotis) darlık ve tıkanıklıkları beyin fonksiyonlarının bazılarının kaybı ve geçici ya da kalıcı felç ile sonuçlanan inme ile direkt ilişkilidir. En önemli nedeni damar sertliği (ateroskleroz) olduğu için diğer kalp ve damar hastalıkları ile birlikte sık görülür.
Şah damarı darlığı veya tıkanıklığı için kimler risk altındadır?
- İleri yaş,
- Sigara içimi,
- Hiperkolesterolemi, Hipertansiyon
- Diyabet (şeker hastalığı),
- Ailede kalp ve damar hastalığı bulunması, riski arttıran faktörlerdendir.
Şah damarı darlığı veya tıkanıklığı için belirtiler nelerdir?
Karotis darlık ya da tıkanıklıklarının çoğu belirti vermez. Kontrol amaçlı yapılan renkli doppler ultrasonografide saptanabilirler. Diğer bir kısım hastada geçici ya da kalıcı inme gelişebilir. Bu da geçici ya da kalıcı görme kaybı, konuşma bozukluğu ve kol-bacaklarda felç ile karşımıza çıkabilir.
Ana neden darlık olan bölgedeki damarı daraltan plaktan parçalar koparak beyindeki bir bölgenin dolaşımının durmasıdır. Bu dolaşımı bozulan beyin bölgesinin fonksiyonlarının kaybı görülür. Bunlar 24 saat içerisinde geçerse geçici iskemik atak (TIA) olarak adlandırılır. Bir grup hastada bu bulgular kalıcı olabilir. Bu hasta gurubunun bir kısmı kaybedilebilir, diğerleri ise motor fonksiyonları kaybı kalıcı olacaktır.
Şah damarı darlığı veya tıkanıklığı için teşhis ve tanı yöntemleri nelerdir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları sonucunda kesin tanı koymak için görüntüleme yöntemlerine başvurmak gerekir.
- Boyun renkli doppler ultrasonografisi,
- MR anjiografi
- BT anjiografi
- Klasik anjiografi , tanıda kullanılan görüntüleme yöntemleridir.
Şah damarı darlığı veya tıkanıklığı için tedavi yöntemleri nelerdir?
Tedavide açık ameliyat (karotis endarterektomisi) ya da kapalı (endovasküler) yöntem uygun hastalarda uygulanabilir.
Açık ameliyat
Açık ameliyat lokal ya da genel anestezi ile yapılabilir. Darlığı oluşturan plak cerrahi olarak çıkarılır. Hastanın 2-3 gün hastanede yatması yeterlidir.
Endovasküler yöntem
Cerrahiye uygun olmayan hastalarda tercih edilir.
