KORONER ARTER HASTALIĞI
Kalbimizi besleyen arterlere koroner arterler denir. Bu arterlerin ateroskleroza (damar sertliği) bağlı daralması veya tıkanmasına koroner arter hastalığı denir.
Ailede koroner arter hastalığı öyküsü, yüksek kolesterol, şeker hastalığı, sigara alışkanlığı, hipertansiyon, stres ve aşırı kilolu olanlarda ateroskleroz gelişme riski yüksektir.
Koroner arter hastalığı çabuk yorulma, göğüste yanma veya baskı hissi ile kendinin gösterebilir. Bazı hastalarda ani gelişen göğüste ağrı ile de kendini gösterebilir. Özellikle efor sırasında göğüste yanma veya baskı hissi varsa mutlaka kardiyolojiye görünmek gerekir. Yapılacak olan kan tahlilleri, EKG, Ekokardiografi, efor testi, myokard Perfüzyon Sintigrafisi ile koroner arter hastalığı tanısı konulabilir. Bu testlerden birinin pozitif çıkması ile koroner anjiyografi yapılması önerilir. Koroner anjiyografi sonucuna göre stent veya koroner bypass tedavileri tercih edilir.
Halk arasında atar damar olarak tanımlanan arterler; kalpte pompalanan kanın tüm vücuda ulaştırılmasını sağlayan bir sistemdir. Her organ arterler sayesinde taşınan kandan ihtiyaçları olan oksijeni alarak beslenmektedir. Kalbi besleyen damarlar ise koroner arter olarak adlandırılmaktadır. Aort damarının ilk dalları olan koroner arterler, sağ ve solda olmak üzere iki tanedir.
Koroner arterlerin birtakım sebepler ile daralması ya da tıkanması koroner arter hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Daralma ya da tıkanma sonucunda kan akımı azalmakta ya da tamamen kesilebilmektedir. Koroner arter hastalığının başlıca nedeni ise aterosklerozdur. Ateroskleroz halk arasında damar sertliği olarak bilinmektedir.
Koroner Arter Hastalığı Risk Faktörleri
Koroner arter hastalığının risk faktörleri iki başlık altında değerlendirilebilmektedir. Bu başlıklar; düzeltilebilen ve düzeltilemeyen faktörlerdir. Başlıca risk faktörleri ise şu şekilde sıralanabilmektedir;
Sigara kullanımı; düzeltilebilir risk faktörlerinin başında yer alan sigara kullanımı total vücut sağlığını olumsuz etkilemesinin yanında koroner arter hastalığına neden olan önemli faktörlerdendir.
Hipertansiyon ve kandaki kolesterol düzeyinin yüksek olması; gerek yaşam tarzında yapılacak değişiklikler gerekse de ilaçla tedavi ile kontrol altına alınabilen problemlerdir.
Hareketsiz yaşam; Fiziksel aktiviteler kandaki yap oranını dengelemekte ve damar sertliğinin önüne geçmektedir. Bu nedenle hareketsiz yaşam biçimini benimseyen kişiler koroner arter hastalığı için risk altındadır.
Obezite: Obezite hastanın vücudunda önemli derecede yağlanmaya sebep olan bir problemdir. Bu nedenle obezite problemi yaşayan kişilerde sıklıkla damar sertliği problemi görülmektedir. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz yapma ile ideal kilonun korunması gerekmektedir.
Düzeltilemeyen risk faktörleri; Erkek cinsiyeti, ileri yaş, ailede koroner arter hastalığı öyküsünün bulunması.
Koroner Arter Hastalığında Tedavi Planlaması
Koroner arter hastalığı teşhisi sonrasında tedavi planlaması her hastada farklı şekilde planlanmaktadır. Hastalığın belirtilerinin yanı sıra; uygulana tetkikler sonucunda belirlenen hastalıklı damar sayısı, damardaki daralmanın derecesi ve kalp sağlığı gibi faktörlerinin yanı sıra hastanın yaşı ve total sağlık durumu gibi faktörler de değerlendirilerek uygun tedavi planlaması yapılmaktadır.
